Inbakeren bij warmte? Hoe zit het met warmtestuwing?

Warmte, warmtestuwing, TOG waarde en veilig slapen

In Groot Brittannië is het al jaren gebruikelijk om de isolatiewaarde van babybeddengoed te meten en vermelden. Deze zogenoemde TOG waarde is onlangs ook in Nederland geïntroduceerd en kan een hulpmiddel zijn om te voorkomen dat een baby oververhit raakt. Het is immers best lastig om een baby behaaglijk te kleden en te laten slapen, niet te warm, niet te koud.

Ik weet dat sommige ouders warmtestuwing en wiegendood zo eng vinden dat ze er liever niets over lezen. Dit artikel over warmtestuwing, TOG en veilig slapen zal je geruststellen!

Inhoud

Wat is wiegendood?

Wiegendood is het plotseling overlijden van een ogenschijnlijk gezonde baby waarvoor geen verklaring wordt gevonden.

Warmtestuwing, rebreathing of uitwendige adembelemmering

Behalve het risico van warmtestuwing (oververhitting) loopt een baby ook kans op rebreathing (herinademing van uitgeademde lucht) of uitwendige adembelemmering. Ik weet niet waarom dit onder wiegendood valt, want hoewel het overlijden dan plotseling kan optreden is er wel een verklaring voor lijkt me. En daarmee – het goede nieuws – ook de mogelijkheid voor jou om risico’s te verkleinen.

Wat is warmtestuwing?

Baby warmtestuwingBij warmtestuwing is er geen balans tussen de lichaamstemperatuur en de omgevingstemperatuur. De temperatuur van het lichaam stijgt omdat het de overtollige warmte niet kwijt kan aan de omgeving. De huid kan rood en vochtig (transpiratie) zijn, maar ook droog aanvoelen door de verdamping van transpiratie. Een hoge luchtvochtigheid vergroot het risico, omdat het lichaam dan minder warmte kwijt kan door transpiratie.

Bij optreden van warmtestuwing: afkoelen en drinken. Maar beter is natuurlijk voorkomen.

Transpireren is overigens een gezonde reactie van het lichaam om de temperatuur op peil te houden. Bij transpireren ga je na of je iets kunt doen om je baby behaaglijker te laten voelen.

Rebreathing treedt op als een baby met zijn hoofdje onder een deken terecht komt. Bij een deken van volumineus materiaal (dekbed) is dit risico het grootst. Adembelemmering treed op als baby’s gezichtje tegen luchtdicht materiaal aan komt te liggen, bijv. een kussenachtige knuffel, tussen twee matrassen of op een bank.

Baby’s en warmte

Alle informatie over warmte, warmtestuwing, TOG waarde en veilig slapenEen baby regelt zijn temperatuur vooral via zijn hoofdje. Het hoofdje van een baby is in verhouding bij de rest van zijn lichaam redelijk groot en beslaat 20% van het lichaamsoppervlak. Bij een volwassene is dit 9%. Hierdoor koelen baby’s sneller af dan grotere kinderen of volwassenen. Pasgeboren baby’s kunnen zichzelf nog niet goed op temperatuur houden. Doe een baby de eerste maand 1 laagje meer aan dan jezelf, maar zet je baby in huis geen mutsje op.

Baby’s vanaf 2 à 3 maanden kunnen hun hun eigen lichaamstemperatuur goed regelen, maar dan nog, is je kindje afhankelijk van jou. Hij kan immers nog geen deken van zich afslaan zoals oudere kinderen en volwassenen doen als ze het te warm hebben.

Blijf er steeds alert op dat jouw baby het behaaglijk heeft, niet te warm, maar ook niet te koud. Je kunt je slapende baby checken door de achterkant van zijn nekje te voelen met de rug van je hand. Een transpirerende baby heeft het te warm, laat dan een laagje kleding of beddengoed weg.

Temperatuur

Slaapkamertemperatuur 18° C voor baby meest ideaalProfessionals adviseren een slaapkamertemperatuur tussen 16-20° C waarbij 18° C het meest ideaal is. De omgevingstemperatuur kan voor jouw baby beter wat aan de lage kant zijn, dan te hoog. M.a.w. je kunt je kind beter een laagje kleding meer aantrekken, dan de verwarming aan doen.

Ga niet overcompenseren, dat wil zeggen èxtra warm toedekken, ook niet in de winter. En wees ook niet onnodig bang voor oververhitting. Als jouw baby het te koud heeft, moet hij namelijk veel energie steken in het op peil houden van zijn temperatuur. Deze energie wordt onnodig onttrokken aan de energie die nodig is voor groei en ontwikkeling.

Beddengoed

De veiligheid van beddengoed wordt bepaald door warmte-isolatie, luchtdoorlaatbaarheid, dikte en de manier hoe je baby’s bed opmaakt. Want, zo is te lezen op veiligheid.nl, “Warmte-isolatie en luchtdoorlaatbaarheid beïnvloeden pas de kans op wiegendood als een baby met zijn hoofd onder de dekens komt. Zolang de baby met zijn hoofd boven het beddengoed ligt kan hij voldoende warmte via zijn hoofd kwijt en vindt er goede ventilatie plaats.”

Babybed veilig opmaken

Om het risico te verkleinen dat je baby onder de dekens terecht komt, maak je baby’s bed ‘kort’ op. Leg je baby nagenoeg met zijn voeten tegen het voeteneind. Laat er een vuist ruimte tussen zodat je baby zijn beentjes goed kan strekken.

Los beddengoed is ook onveilig. Als je laken en deken dwars legt, kun je deze aan de zijkanten tot onder het matras onderstoppen en blijft het beter zitten. Een stevig ondergestopte baby kan minder makkelijk op zijn buik rollen, voelt zich veilig en blijft lekker warm.

Deken

Hoe dikker de deken, hoe hoger de isolatiewaarde (TOG). Het gewicht van de deken heeft hier geen invloed op. Op de vraag welk materiaal het meest veilig is, kon TNO (Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek) in 2003 geen antwoord geven. Wol, katoen of polyester hebben allen goede en minder goede eigenschappen. De meeste ouders hebben gevoelsmatig voorkeur voor katoen.

Wat is TOG waarde?

TOG staat voor Thermal Overall Grade en is een maat om aan te geven in hoeverre dekens, slaapzakken, inbakerdoeken, kleding etc. lichaamswarmte vasthouden. Hoe hoger de TOG waarde, hoe moeilijker warmte door de stof kan ontsnappen. En hoe lager de TOG waarde, hoe meer warmteverlies. Om daarin een goede balans te vinden kun je de TOG waarden van kleding en beddengoed bij elkaar optellen. Als hulpmiddel, niet als wet.

Hou een maximum aan van 4.0 TOG om jouw baby veilig en comfortabel te laten slapen bij een kamertemperatuur van 16-18 °C. Behalve de omgevingstemperatuur is ook de luchtvochtigheid belangrijk. Nu is deze binnenshuis meestal redelijk stabiel en gemiddeld, maar een natte luier isoleert bijvoorbeeld minder dan een droge luier. In niet-ademende kleding kan je baby vochtig worden en van met een vochtig huidje koelt hij af. Gewassen beddengoed en kleding hebben een lagere isolatiewaarde, betere luchtdoorlaatbaarheid en nemen beter transpiratievocht op dan nieuwe, ongewassen kleding.

Gemiddelde TOG waarden *

Rompertje zonder of korte mouw 0.2 TOG
Laken 0.2 TOG
Boxpakje/jumpsuit katoen 1.0 TOG
Oude deken (1 laag) 1.5 TOG
Nieuwe deken (1 laag) 2.0 TOG

* Volgens de Britse Textiel Technology Groep

TOG waarde babyslaapzakken

Op basis van de waarden die diverse fabrikanten afgeven, geldt dit voor babyslaapzakken:
Zomerslaapzak 0.3 – 1.0 TOG
Winterslaapzak 2.5 – 3.5 TOG

Bekijk alle slaapzakken op Bol.com

TOG waarde inbakerdoeken

Deze TOG waarden worden voor inbakerdoeken afgegeven: 0.2 – 2.9 TOG

Dat is nogal een range. Tot een binnentemperatuur van 24 °C kun je je baby te slapen leggen met 1.0 TOG. Is het warmer, dan is het mijns inziens geen geschikt moment om te starten met inbakeren. Als je baby al langere tijd wordt ingebakerd, kunnen warme dagen aanleiding zijn om af te bouwen.

Als je echter te vroeg afbouwt, zal je baby het door onrust mogelijk warmer hebben dan dat hij het had toen hij nog ingebakerd sliep. Bij zomerse temperaturen gaat het om een persoonlijke inschatting. Overleg met je consultatiebureau als je twijfelt.

En je ziet, ook al is het warm, je kunt je baby gerust in een rompertje en onder een laken te slapen leggen. Het rompertje zal transpiratievocht opnemen en een stevig ondergestopt laken geeft je kindje een gevoel van geborgenheid.

Bekijk alle inbakerdoeken op Bol.com

Testen

Testen op TOG waarde gebeurt in Nederland door TÜV Rheinland in Enschede, een onafhankelijk testinstituut. Dit instituut geeft de volgende TOG waarden als richting:
Testen op TOG waarde gebeurt in Nederland door TÜV Rheinland in Enschede, een onafhankelijk testinstituut

Omgevingstemperatuur Totaal TOG
10-20 °C 2.0 – 3.5 TOG
21-23 °C 1.0 – 2.0 TOG
24-27 °C < 1.0 TOG

Nogmaals, alle informatie en waarden zijn aanwijzingen en bedoeld voor baby’s die zichzelf op temperatuur kunnen houden. Elk kind is anders, je zult de ideale combinatie voor jouw baby snel leren kennen.

Lees meer

Inbakeren in de zomer

Wakker van de kou? Tips om je baby behaaglijk te laten slapen

Reacties uitgeschakeld voor Warmte, warmtestuwing, TOG waarde en veilig slapen

Sylvie deed de hbo-opleiding verpleegkunde en werkte in diverse velden van de gezondheidszorg. Als moeder ontdekte zij in 1999 inbakeren, toen haar derde kind oververmoeid en overprikkeld was geraakt. In 2001 startte Sylvie de site inbakeren.nl en tien jaar later ging zij ook bloggen. Over lichaamstaal van baby’s en over huilen, voeden en slapen. Aangemoedigd door de positieve reacties van ouders op haar blogs en schrijfstijl, schreef zij in 2015 het boek Slapen als een baby. Vanwege andere werkzaamheden droeg zij in 2023 deze website over. De berichten blijven bestaan. Tegenwoordig is er - meer dan ooit - behoefte aan basisinformatie.