WHO code: Moedermelk alternatief voor borstvoeding?

Wist jij dat moedermelk en borstvoeding niet hetzelfde betekenen? Moedermelk is de melk dat een vrouwenlichaam aanmaakt zodra haar baby is geboren (en vaak al in de zwangerschap). Borsten zijn de lichaamsdelen die bedoeld zijn om de moedermelk aan de baby te geven. En borstvoeding duidt op het totale proces.

WHO-code

Waarom is dit verschil interessant? Eerst iets over de WHO, de organisatie en de gedragscode, waar alle discussies over zuigelingenvoeding op terug te voeren zijn.

WHO staat voor World Health Organization, een onderdeel van de Verenigde Naties. Het woord zegt het al, deze wereldgezondheidsorganisatie houdt zich – in de breedste zin van het woord – bezig met gezondheid over de hele wereld; van borstvoeding tot griep en van Afrika tot Japan. Het doel van deze organisatie is om de gezondheid van de wereldbevolking te bevorderen.

Aanbevelingen van de WHO op het gebied van borstvoeding

• Voor baby’s tot 6 maanden alleen maar borstvoeding (en geen enkele bijvoeding)
• Vanaf 6 maanden stap voor stap bijvoeding uitbreiden tot volwaardig en gevarieerde voeding. Daarnaast borstvoeding blijven geven tot het kind (minimaal) 2 jaar oud is

Om deze aanbevelingen te halen is er een gedragscode opgesteld. Als iedereen zich aan deze code zou houden, zou er maximaal gezondheidsrendement worden gehaald. Deze WHO code verbiedt marketing van alle borstvoedingvervangers voor kinderen tot 2 jaar. Met de nadruk op marketing, dus een verbod op al hetgeen een bedrijf doet om de verkoop van voeding en materialen te bevorderen. Want, zo wordt aangenomen, alleen op die manier kunnen ouders een keuze maken voor het voeden van hun kind vrij van commerciële belangen.
(Mijns inziens een illusie want wie en wat is werkelijk vrij?)

De WHO-code werd in 1993 in Nederland gedeeltelijk overgenomen in de warenwet zuigelingenvoeding. Hierin is vastgelegd, wat er wel en niet mag op het gebied van reclame voor kunstvoeding en bepaalde materialen. (Elke overheid bepaalt dus zelf wat en tot welke leeftijd zij de gedragscode in de wet opneemt.)

De Nederlandse wet

Artikel 1:

a. Zuigelingen: kinderen jonger dan twaalf maanden;

b. Volledige zuigelingenvoeding: voedingsmiddelen die speciaal zijn bedoeld als voeding voor gezonde zuigelingen in de eerste vier tot zes levensmaanden, en die volledig aan de voedingseisen van deze categorie personen voldoen;

c. Opvolgzuigelingenvoeding: voedingsmiddelen die speciaal zijn bedoeld als voeding voor gezonde zuigelingen die ouder zijn dan vier maanden, en die het belangrijkste vloeibare bestanddeel vormen van de steeds gevarieerder wordende voeding van deze personen;

En veel meer.

Volgens de wet mag er dus meer dan volgens de WHO code.

In Nederland mag er geen reclame worden gemaakt voor volledige zuigelingenvoeding in de eerste vier tot zes levensmaanden. (Betekent dit vier maanden OF zes maanden, wie weet dit?) Daarnaast mag er geen reclame gemaakt worden voor materialen waaronder flessen en spenen. Bedrijven moeten zich aan deze wet houden. Daarnaast hebben ze beloofd zich vrijwillig aan de WHO code te houden, maar surprise! dat gebeurt niet. Hoe erg is dit?

Wat betekent de WHO code in de praktijk?

Even los van de discussie over de samenstelling van de verschillende soorten zuigelingenvoeding, moedermelk en kunstvoeding. De Nederlandse overheid heeft via de wet in 1993 namelijk erkend dat kunstvoeding in de eerste vier levensmaanden van een baby minder gezond is dan borstvoeding.

Wat kunnen en willen Nederlandse moeders met de WHO aanbeveling om 2 jaar borstvoeding te geven, lees: moedermelk uit de borst en geen afgekolfde melk uit een fles? En de daaruit voortvloeiende code dat marketing voor flessen en spenen verboden is? Hoe komen werkende moedermelkmoeders dan aan eerlijke, objectieve, praktisch toepasbare, op kennis en ervaring gestoelde informatie?

Niet.

Reclame

Reclame voor borstkolven mag wel, maar reclame voor flessen en spenen niet. Een fles is namelijk niet
leeftijdsgebonden en dus een concurrent voor borstvoeding. Wie van de in Nederland geboren, Westerse ouders begrijpt dit?

Wie dit begrijpt, zegt: “Kinderen horen bij hun moeders en hun borsten. Totdat zij twee jaar zijn. Borstvoeding is het meest gezonde wat je je kind kunt geven. Nóg gezonder dan moedermelk. Dat is de boodschap van de WHO.” Hoezo hoge lat? Mijns inziens zelfs onbereikbaar hoog waardoor tussenstappen niet genomen worden en mazen niet opgevuld worden. Gemiste kansen.

Reclame voor flessen mag niet. Reclame voor moedermelkbewaarzakjes en cupfeeding mag wel. Ook al zijn dit materialen die minder praktisch en hygiënisch zijn dan moedermelk opvangen in een fles. Een fles kan immers rechtstreeks in een vriezer en voor gebruik kan de melk in diezelfde fles weer ontdooid en opgewarmd worden, speen er op en de baby kan drinken. Dit is het meest hygiënische en dus beste voor de baby. Borstkolffabrikanten mogen dit echter niet zeggen. Een voorbeeld van een gemiste kans voor hen, voor ouders en voor baby’s.

Informatie

Babyconsulent Esther van Bloemen schreef Flessen, flesspenen en houding, een gratis e-book waarin zij schrijft over soorten flessen en spenen maar ook: Wat is voeden op verzoek en hoe doe je dat? Hoeveel voeding geef je je baby per fles? Een aanrader!

Gratis download (pdf opent in een nieuw venster)

Keuzes worden bepaald door cultuur en tijd

De moeders van nu zijn opgegroeid in de Nederlandse cultuur, inclusief normen en waarden, hebben een opleiding gevolgd en zich ontwikkeld, keuzes gemaakt o.a. om te werken en worden dan moeder. Het grootste deel van deze moeders wil blijven werken na de komst van een kind. Doorbetaald verlof duurt 16 weken, waarvan gemiddeld 10 weken na de bevalling. En dan: baby op de rug en aan het werk? Dat kan. Soms.

Mijn dochter droomt ervan om piloot te worden. Als zij later ook het beste wil voor haar kinderen, zal zij deze droom dan maar vast opgeven?

Moedermelk beste van twee werelden

Borstvoeding is een proces. Ons hele leven is een proces. Als borstvoeding niet kan is moedermelk mijns inziens een prima alternatief en voor veel moeders ‘best of both worlds’ waardoor ze niet hoeven kiezen tussen zichzelf en moeder zijn.

Sommige mensen beweren dat het afkolven van moedermelk gericht is op een verwijdering van moeder en kind. Dit zie ik anders. Wij komen niet verder van de natuur af te staan. Dat zíjn wij al. De ontwikkeling (en industrialisering) van onze maatschappij heeft echter ook veel positieve zaken opgeleverd. Hoewel de kolf en ik nooit vriendjes zijn geworden, was ik blij dat ie bestond. Zo ben ik ook blij dat er een wasmachine bestaat. En internet. Wie wil werkelijk terug naar de natuur? Terug naar een leven zonder luxe en marketing? Eerlijk is eerlijk, ik droom er wel eens van, van een ideaalplaatje, wie niet? Dan kijk ik naar ‘Ik vertrek’ en dan is het weer over :)

Idealiseren kun je beter niet doen, niet over kunstvoeding, niet over borstvoeding. Een baby voeden en verzorgen is niet op elk moment iets geweldigs.

Ik geloof in nu.
Soms is vandaag fijner dan gisteren.
Soms hoop ik dat morgen beter zal gaan dan vandaag.
Elke dag moedermelk uit borst of fles is weer een dag.
Dankzij kolven krijgen baby’s langer moedermelk.
Ook inbakeren redt soms borstvoeding.
Of ietsjes eerder starten met bijvoeding als 6 maanden.
Vandaag.
En dat is wat telt.

Lees meer

WHO code: Moedermelk in beeld

Babyuitzetlijst deel 1: Welke voedingshulpmiddelen voor je baby?

Baby slaaptraining: Misvattingen bij deskundigen en ouders